'Ăn mày dĩ vãng' - Một kết cục bi thương!

Tối qua mình vừa đọc xong cuốn Ăn mày dĩ vãng của nhà văn Chu Lai. Câu chuyện của một người lính chiến từng một thời được xem như anh hùng, một con hùm Việt cộng. Câu chuyện viết về quá trình tìm lại dĩ vãng, tìm lại những kỷ niệm đẹp thời chinh chiến, khói lửa, tìm một sự thanh thản, một sự thật mà ông đã vô tình bắt được manh mối. Người anh hùng ấy, đã một thuở là chiến sĩ giệt giặc lừng danh chốn ven sông Sài Gòn, một mặt trận tàn khốc, sự sống và cái chết chỉ cách nhau 1 tích tắc. Sau 25 năm giải phóng, sự kiên định, chính trực của ông, thứ đã giúp ông vượt qua bao khó khăn, gian khổ, hoàn thành xuất sắc của mình, nay lại đẩy ông vào cảnh khốn cùng. Đọc chuyện mới thấy cuộc sống của những người lính, nhất là lính Bắc vào Nam, sau chiến tranh thật là nhọc nhằn, thật là nhiều bất công. Điều này có lẽ hơi dính đến chính trị, xin miễn bàn luận ở đây.

Câu chuyện sẽ không hấp dẫn nếu nó chỉ dựa trên những ký ức đẹp về thời lính chiến và cách kể chuyện đan xen giữa thực tại và quá khứ, nếu như không có 1 bí mật, 1 bất ngờ ông Hùng đã gặp trên đường "Ăn mày dĩ vãng". Bí mật ấy chính là 1 người phụ nữ, người mà suốt cuộc đời ông đã yêu và đã không nguôi sự hối hận vì đã không bảo vệ được bà, người đã chết cách đây 25 năm, nay đang là bà phó chủ tịch, một bà phó chủ tịch tài sắc vẹn toàn.

Tên thật của bà là Sương, người ông Hùng đã gặp và yêu duy nhất trong suốt những năm tháng chiến tranh khốc liệt, một nữ anh hùng nức tiếng chốn rừng ven sông với tài đánh giặc cũng như sự kiên trinh trong cuộc sống. Trước khi 2 người gặp nhau, người đồng đội của ông đã nói với ông 1 lời tiên đoán, rằng 2 người rồi đây sẽ gắn bó với nhau, nhưng mối duyên ấy là mối duyên tình đầy trắc trở và ngang trái, và Sương sẽ nằm xuống trước Hùng. Khi đọc đến đoạn 2 người cùng trốn dưới 1 căn hầm và không may bị phát hiện, tôi tưởng rằng đây chính là thời khắc Sương sẽ ra đi trước Hùng, cũng như ông đã tưởng thế. Nhưng không, sau khi bị bắt, bà bị tra tấn dã man ngay trước mắt ông. Ông muốn lao ra cứu và yểm trợ để bà chạy thoát nhưng qua ánh mắt, Sương đã van nài ông đừng quay đầu lại. Và người phụ nữ ấy đã chiến thắng. Bà bị bắt đưa đi. Vài ngày sau thì bị treo xác trên lộ. Ông đã liều mình cướp xác về và chôn tại bìa rừng, nơi có nhiều kỷ niệm gắn bó với 2 người. 25 năm sau, tình cờ gặp lại. Bà không chết, mà sống với 1 cái tên khác, và là người phụ nữ thành đạt, nhưng bị khống chế bởi quá khứ. Bà không công nhận thân phận thực của mình.

Ông đã đi tìm sự thật. Một sự thật có thể mang đến cả niềm vui nỗi buồn cho ông. Và rất vất vả ông mới tìm được cũng như được bà công nhận danh tính thật. Tôi tưởng rằng rồi đây 2 người sẽ được ở bên nhau, để bù đắp cho những tháng ngày oan nghiệt, cho những tháng ngày xa cách, trăn trở. Nhưng tiếc thay, nhà văn đã không cho họ một kết cục xứng đáng. Bà đã chết, thực chết, trước khi nói được một lời đoàn tụ với ông, nói được một lời xin lỗi với ông và đáng nhận được một sự tha thứ, một tình yêu mà bà xứng đáng với nó. Có thể bà nên chết, bởi vì nếu nhân vật bà còn sống, thì những sai lầm đã mắc phải cũng sẽ không cho 2 người được yên ấm bên nhau. Nhưng dù sao, tôi cũng nghĩ nên cho 2 người một khoảng thời gian, dù là ngắn ngủi để nói với nhau những gì 25 năm còn đau đáu, để ít nhất trước khi chết, 2 người đều được thanh thản trong cõi lòng, điều ít nhất một người lính trung kiên phải được hưởng. Tôi thật sự tiếc cho họ, dù họ có là nhân vật hư cấu hay một nhân vật có thật. 2 con người ấy, đã sống và cống hiến hết mình cho tổ quốc, cho người thân, bạn bè, vậy mà cuộc đời họ, quá chua chát!

Tuy chỉ là một cuốn truyện, nhưng Ăn mày dĩ vãng đã để lại trong lòng tôi những dư âm khắc khoải, khắc khoải cho những người lính, những con người anh dũng, can trường, sao cuộc đời họ....... bất công quá!